Sint-Elisabethsvloed en de gevolgen voor Altena beschreven

ALTENA - Op 18 november 2021 is het 600 jaar geleden dat een flinke storm dijken om de Groote Waard tussen Dordrecht en Zevenbergen deed bezwijken. Deze Sint-Elisabethsvloed was de aanzet tot een serie gebeurtenissen die uiteindelijk leidde tot de vorming van de Biesbosch. De meeste publicaties over de Sint-Elisabethsvloed zoomen in op de Biesbosch. Maar de uiteindelijke gevolgen voor Altena ten oosten van het Steurgat en de Bleeke Kil zijn amper beschreven. Henne van Heeren, kenner van de Groote Waard, en Bas van Andel, kenner van de (middeleeuwse en waterstaatkundige) geschiedenis van Altena besloten gezamenlijk op zoek te gaan naar  de impact van de Sint-Elisabethsvloed.

In zes doorwrochte artikelen, voorzien van vele bijzondere oude kaarten uit het Nationaal Archief en universiteitsbibliotheken, gaan zij in op de geschiedenis. Na een verkenning van hoe Altena in elkaar stak voor 1421 en een nauwkeuriger verkenning van het gebied tussen Werkendam, Woudrichem, Nieuwendijk en Almkerk, gaan zij in op wat de vloed van 1421 teweeg bracht. De Sint-Elisabethsvloed zelf was voor Altena geen echte ramp, maar de overstromingen in de jaren, decennia daarna, omdat de dijken niet gerepareerd werden, raakten heel Altena. De economie van enkele dorpen raakte gehalveerd. Monniken dreigden Heusden te verlaten vanwege het zoute water.

Dijken
De steeds erger wordende overstromingen na 1421 leidden tot de aanleg van dijken van Aalburg, Andel, Giessen tot Oudendijk en later tot meer dijken midden in Altena. In 1461  geeft men met de dijk van Dussen naar Werkendam het water echt tegenspel, pas tegen 1700 is het gebied bij Hank en Nieuwendijk weer terugveroverd.

De overstromingen leidden tot andere bodems, dichtslibbende en zich verleggende wateren en nieuwe wateren, zoals de Amer. Na 1461 was een nieuw afwateringssysteem nodig om het water via de Kornse dijk van Dussen naar Werkendam naar het westen te krijgen.

Artikelen
De zes artikelen vormen in wezen een boek over de periode 1421-1461 en de (latere) impact van de Sint-Elisabetsvloed. De artikelen zijn niet te koop, maar worden toegezonden aan de leden van de historische kring “Het Oude Land van Heusden en Altena”. Als u zich nu opgeeft als lid voor 15 euro per jaar, ontvangt u deze rijk geïllustreerde, fraai opgemaakte artikelen digitaal. Opgave en informatie bij tjavantilborg@hetnet.nl