'Samenwerking tussen plattelandsgemeenten levert onvoldoende op'

ALTENA - 'Werk toe naar vijf krachtige clusters van gemeenten waarvan een grotere stad steeds deel uitmaakt als centrumgemeente.' Dat is één van de aanbevelingen voor West-Brabant van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant onder leiding van Helmi Huijbregts.

In het deze week gepresenteerde rapport ‘Veerkrachtig bestuur in West-Brabant’ beveelt de commissie aan om West-Brabant nadrukkelijker te beschouwen als onderdeel van een grensoverschrijdende economische regio. 'De provincie mag best wat meer buiten de eigen grenzen opereren om de Zuidwest-Delta nog extra impulsen te geven,' aldus de commissie.

Krachtige uitvoeringsprogramma’s
Verder acht de commissie het van belang dat West-Brabant niet blijft steken in planvorming alleen, maar de strategische agenda vertaalt naar krachtige uitvoeringsprogramma’s. Het gaat dan onder meer om een door alle gemeenten gedragen investeringsprogramma. Daarnaast moet er een helder governancemodel komen met deelname van alle gemeenten, met bestuur op basis van afspiegeling met zeggenschap. Op die manier is Breda optimaal te positioneren als centrumgemeente, zo stelt de commissie. 

Verbinden
In het algemeen levert samenwerking tussen plattelandsgemeenten volgens de commissie onvoldoende resultaat op. Voor voldoende bestuurskracht is het van belang om de West-Brabantse steden te verbinden met het landelijk gebied. De commissie beveelt aan om vooralsnog toe te werken naar de volgende clusters van gemeenten: 

• Bergen op Zoom, Steenbergen, Woensdrecht;
• Halderberge, Moerdijk, Roosendaal;
• Etten-Leur, Rucphen, Zundert;
• De Dongemondgemeenten: Aalburg, Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout, Werkendam, Woudrichem; 
• Een verbinding tussen het cluster Breda en de kern Chaam. 

Aanbevelingen
Leidend is en blijft dat herindeling van onderop komt. Evenwel suggereert de commissie aan de provincie om samenvoeging van de 3 gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem in het Land van Altena op korte termijn te stimuleren en te faciliteren.     
De commissie beschouwt de vorming van de gemeente Alphen-Chaam als een ‘weeffout’ uit het verleden. Aanbeveling is om Chaam in te delen bij Breda en Alphen samen met de gemeenten Baarle-Nassau en Goirle te herindelen met Tilburg. 
Ook beveelt de commissie een bestuurskrachtonderzoek aan voor Halderberge, Rucphen en  Zundert. 

Gemeenten kunnen financiële problemen door wegvallende inkomsten uit grondexploitatie en afwaarderingen van grondbezit niet op eigen kracht oplossen. De commissie spreekt van een ‘dramatische situatie, die de bestuurskracht fundamenteel aantast’. Mogelijk kan een provinciaal steunfonds volgens de commissie enige verlichting bieden.  

Krachtig Bestuur in Brabant
Doel van het project Krachtig Bestuur in Brabant is om de toekomstbestendigheid van alle 67 gemeenten in de provincie Noord-Brabant te versterken. Daartoe brengen de Vereniging van Brabantse Gemeenten en de provincie de bestuurlijke organisatie via een nulmeting in beeld. Na de tussenrapportages met voorlopige aanbevelingen over de regio’s Noordoost-, Midden- en West-Brabant zal de commissie nog een tussenrapportage over Zuidoost-Brabant presenteren. Naar verwachting zal de commissie voor de zomer van 2013 het eindadvies voor de hele provincie opstellen. 

Klankbordgroep
In een reactie op de aanbevelingen van de adviescommissie geeft de Klankbordgroep Krachtig Bestuur in Brabant onder leiding van Gerrit Jan Swinkels aan dat een door het kabinet Rutte-II genoemde minimale schaalgrootte van 100.000 inwoners niet de leidende  gedachte mag zijn. Inhoudelijke opgaven zijn leidend, aldus de klankbordgroep. Daarom zijn ook in de toekomst samenwerkingsverbanden of gemeenten met een kleinere schaal (vanaf bijvoorbeeld 50.000 inwoners) niet uit te sluiten. (Provincie Noord Brabant)

Lees het rapport ‘Veerkrachtig bestuur in West-Brabant’