Oud papier belangrijk voor verenigingen

Geachte raadsleden,

In onze gemeente wordt sinds jaar en dag het oud papier opgehaald door verenigingen. Dit wordt gedaan door vele vrijwilligers. Het behoeft geen betoog dat de opbrengsten uit oud papier één van de belangrijkste inkomstenbronnen is voor deze verenigingen. In veel gevallen geldt dat dit de grootste post is. Voor ons zijn deze opbrengsten veel groter dan de subsidie die wij als vereniging krijgen. Het verlagen van de vergoeding met meer dan 30% heeft een enorme impact op onze begrotingen. Een dergelijke verlaging zou betekenen dat de subsidie meer dan verdubbeld moet worden. Met deze brief informeren wij u over onze zienswijze. We hopen dat u dit meeweegt bij de Altena Tafel op 1 oktober 2019.

Muziekverenigingen zamelden zélf oud papier in
Muziek is een dure hobby, dat is altijd zo geweest. De kosten per lid zijn hoog, onder andere door de aanschaf van instrumenten. Veel muziekverenigingen zijn daarom halverwege de 20e eeuw papier gaan inzamelen. Dat bracht immers geld op. We deden dit in eigen beheer, zonder tussenkomst of bemoeienis van de gemeenten. Het is altijd op eigen initiatief geweest. Met die papieropbrengsten is veruit het grootste deel van het instrumentarium van verenigingen gefinancierd. Dat is dus altijd zónder subsidie van de gemeente gedaan.

De tussenkomst van gemeenten is nog niet eens heel lang geleden. Gemeenten stelden zich solidair op om het risico van prijsschommelingen deels op te vangen. Daarna is de gemeente de papiervergoeding steeds meer gaan zien als ‘subsidie’ aan de muziekverenigingen. Dit is echt een verkeerd beeld, het is juist andersom: door ons eigen initiatief en zelfredzaamheid konden de echte subsidies aan onze verenigingen juist laag blijven! De echte subsidie is vele malen lager dan de papieropbrengsten. Papierinzameling door verenigingen was altijd een win-win situatie. Om nu te spreken over een verkapte subsidie geeft echt een onjuist beeld. Feitelijk is onze inkomstenbron ingepikt, hebben wij daar een steeds kleiner deel van gekregen en wordt nu gezegd: iemand anders kan het goedkoper dus je krijgt nog minder vergoeding. Dat gaat volkomen in tegen de realiteit en is, zacht uitgedrukt, ‘niet netjes’.

Het college wil de geldstromen voor afval en voor ‘subsidies’ loskoppelen om de boekhouding transparant te maken. Dit loskoppelen is in de praktijk helemaal niet mogelijk omdat de betrokken verenigingen - in het verleden, maar ook in de toekomst – vanwege de oud papier inkomsten geen of aanzienlijk minder subsidie hebben aangevraagd en gekregen. De gemeente suggereert in de afvalnotitie dat het de gemeente niet uitmaakt of het oud papier door verenigingen wordt opgehaald of door een commerciële partij. Dit klopt natuurlijk niet: de gemeente zal in het scenario dat een commerciële partij al het oud papier ophaalt in de gemeente Altena het subsidiebudget (en daarmee ook het totale gemeentebudget) met € 30 x aantal tonnen moeten verhogen om een gezonde financiële situatie van de betrokken verenigingen te handhaven.

Daarbij dient ook nog het verschil met de huidige opbrengst (de gemeente is dit terloops vergoeding gaan noemen) te worden opgeteld. Dit geeft een heel andere kleur aan de uitspraak van de gemeente: “Het college wil daarbij benadrukken dat het erg blij is met het rijke verenigingsleven in de gemeente en met deze actieve verenigingen die het papier inzamelen.” De inzet van de vrijwilligers die het oud papier ophalen resulteert dus wel in een fikse besparing voor de gemeente Altena, maar levert voor de verenigingen in de toekomst slechts een “marktconforme vergoeding” op.

Vergoedingen verenigen gelijktrekken is redelijk
“Verenigingen ontvangen vanuit het verleden (de drie voormalige gemeenten) variërende vergoedingen voor de inzameling van papier en karton. Die vergoeding loopt uiteen van € 43 per ton papier voor de ene vereniging tot € 50 per ton voor de andere vereniging. Het college vindt het niet logisch dat die verschillen blijven bestaan en wil het gelijktrekken.” Het is zeker redelijk dat de vergoedingen gelijk worden getrokken. Hierbij is het onder andere wel nodig te bekijken of de benodigde inspanning per ton oud papier niet te ver uiteen loopt. Voor buitengebieden zal men er veel langer over doen om een ton papier op te halen. Vervolgens wordt er gesteld dat wordt aangesloten bij commerciële partijen. Die vragen een prijs van € 30 per ton voor het beladen van het voertuig. Zoals eerder al aangegeven gaat deze vergelijking niet op: deze commerciële partijen behoeven geen subsidie van de gemeente in het geval ze de klus niet krijgen. De betreffende verenigingen hebben deze (aanvullende) subsidie ongetwijfeld wel nodig. De opbrengst van het oud papier kan dus niet worden bestempeld als geld dat alleen maar thuis hoort in de geldstroom van de afvalheffing. Deze dient voor een groot deel (gelijk aan de opbrengsten van de afgelopen periode) te worden gelabeld als subsidie aan verenigingen. Argumenten als dat dit gemeenschapsgeld slechts beschikbaar is voor een beperkt aantal verenigingen en dat de afvalstoffenheffing bedoeld is voor uitgaven aan afval zijn daarom niet steekhoudend.

Kostenstijgingen worden afgewenteld op verenigingen
In de verkiezingsprogramma’s geeft u het belang aan van het verenigingsleven. U schrijft dat verenigingen het cement van de samenleving zijn en dat de gemeente vrijwilligers op een positieve wijze tegemoet treedt. Wat nu wordt voorgesteld is echter allesbehalve positief. De hogere verbrandingsbelasting, de hogere inzamelingstarieven en de stijging van de verwerkingskosten worden afgewenteld op de verenigingen die sinds jaar en dag het oud papier inzamelen. Alleen in slechte tijden wordt aan de verenigingen gedacht Zoals in de afvalnotitie te lezen valt, is de gemiddelde papieropbrengst de afgelopen jaren € 100 per ton geweest. Dat betekent dat de gemeente jaarlijks bijna € 50.000 over heeft gehouden op de papierinzameling. Verenigingen hebben dus nooit geprofiteerd van de hogere papieropbrengst, die meeropbrengsten zijn ten goede gekomen aan de inwoners door verrekening in de afvalstoffenheffing. Nu staan de opbrengsten onder druk en wordt dit direct vertaald in een lagere vergoeding voor de verenigingen. Dit was niet de afspraak, prijsschommelingen worden door de gemeente opgevangen en wij krijgen een vast(er) tarief. Wij vinden dit zeer oneerlijk en zullen dit niet zomaar accepteren.

Overigens is in de afvalnotitie te lezen dat de meeropbrengsten nodig waren voor klachtenafhandeling: “Omdat we werken met vrijwilligers en de klachtafhandeling zelf doen, is het vermeende positief saldo van de afgelopen jaren voor een aanzienlijk deel nodig geweest voor de dekking van de kosten van de klachtenafhandeling”.

Naast dat we ons niet kunnen voorstellen dat dit bedrag (€ 50.000 per jaar) daadwerkelijk benodigd is geweest, bevreemdt het ons dat wij daar nooit iets over hebben gehoord. Wij worden namelijk veelal direct door inwoners uit het dorp gebeld met vragen/opmerkingen over de papierinzameling. We verwachten zelfs dat wat dat betreft de kosten met externe beladers alleen maar toenemen. Het college doet de vrijwilligers met deze passage wat ons betreft echt tekort.

De impact voor verenigingen staat niet in verhouding tot een hogere heffing
De financiële impact voor verenigingen is € 49.000 per jaar. Uitgaande van 22.250 aansluitingen betekent dit een bedrag van € 2,20 per aansluiting per jaar. Per vereniging is de impact € 1.800 per jaar. De pijn voor verenigingen is vele malen groter dan het (blijven) doorberekenen van de bestaande afspraken in de afvalstoffenheffing.

We hopen dat wordt afgezien van het verlagen van de vergoeding. We horen het graag als er naar aanleiding van deze brief nog vragen of onduidelijkheden zijn.

Met vriendelijke groet,

Bestuur brassband Oefening & Uitspanning Wijk en Aalburg
Bestuur Woudrichems Muziekvereniging Kunst Na Strijd
Bestuur muziekvereniging Andels Fanfare Corps