Handhaver. Een hele moeilijke baan.

Vol afgrijzen las en hoorde ik weer een bericht over geweld tegen handhavers. Nu in IJmuiden. Het zal weer even de gemoederen bezig houden en dan gaan we weer over naar het volgende incident. Alle partijen in 2e kamer vallen over elkaar heen om te zeggen hoe erg dat is en...door weer. Discussies over en tussen meer bevoegdheden en de onkunde van de handhavers wisselen elkaar af, afhankelijk bij welke zender je zit. Ik hou er niet van om zo te reageren, maar doe het nu toch.

Ik neem u even mee terug in de geschiedenis. Kabinetten lang en dan heb ik het over vanaf de jaren 80, is bezuinigd op veiligheid, in bijzonder het politiewerk. Voor verkiezingen had iedere landelijke partij er de mond vol over, tijdens coalitie-onderhandelingen viel dit onderwerp altijd buiten de boot. Politie moest noodgedwongen keuzes gaan maken en prioriteren vanuit de beschikbare aantallen. Zwaardere criminaliteit groeide en kreeg natuurlijk meer aandacht. Daarmee viel de aandacht voor de kleine ergernissen vanuit politie bijna in zijn geheel weg. Dan heb ik het o.a. verkeerszaken als fout parkeren, kleinere verkeersovertredingen met fiets en bromfiets, verkeerd aanbieden van huisvuil (vooral in grote steden een groot milieu probleem) jeugd overlast (van hangjongeren naar drugs gerelateerde feiten) en nog meer. Zaken waarover inwoners meer en meer gaan klagen richting gemeentebesturen. Medio jaren 2000 lopen die ergernissen op en inwoners, ondernemers klagen nu steen en been in de richting van gemeentebesturen. Het sein voor gemeentebesturen om vragen hierover aan de politie te stellen. Het antwoord is kort en krachtig; veel te weinig capaciteit om dit op te pakken. Voor toenmalig burgemeester Opstelten van Rotterdam groen licht om de opdracht te geven om 500 BOA’s op te leiden. Dat gebeurde in meer regio’s en steden. Gemeentebesturen konden niet meer om de vraag van de inwoners heen om de kleine ergernissen aan te pakken. We hebben het dan over 2009. Het vak Handhaven moest aan meer BOA’s dan voorheen worden geleerd en dat lukte. Natuurlijk met vallen en opstaan, maar het handhaven (de overtreding doen ophouden) werd aangeleerd. Er werd dus aan de vraag van de inwoners en ondernemers voldaan. Een moeilijk vak, dicht schurend tegen het politiewerk aan, werd gemeengoed in onze samenleving.

Signaleren, waarnemen en handelend optreden. Handhavers leren vanuit de zgn “ doel-aanpak-analyse” te reageren op voorkomende situaties. Kort door de bocht betekent dat;: 'Mag ik optreden (heb ik de bevoegdheden) kan ik optreden (gaat over de kwaliteiten) en heb ik de risico’s van mijn optreden afgewogen'. Een mooie baan, startend vanuit gastheerschap tot het doorpakken op overtredingen met bekeuringen of zelfs aanhoudingen tot gevolg. Nu zien we dat het ook gemeengoed wordt om handhavers te bekritiseren op hun werk. Het werk dat aan hen gevraagd is om te doen vanuit diezelfde samenleving. Dat gaat zo ver dat beledigen, slaan en schoppen standaard lijkt te worden, hetgeen weer betekent dat we in een soort wapenwedloop gaan komen. Pepperspray, tasers, wapenstokken. Ik snap hem maar ben nog niet overtuigd omdat ik meer zie dat de mond het beste wapen is.
Echter wanneer de cijfers uitwijzen dat we niet anders kunnen ben ik ook om. Ik hoop dat we net als in deze tijd een soort van betere eigen redzaamheid, zelfbeheersing verder ontwikkelen. En.....keihard optreden tegen diegene die hier niet naar willen luisteren, want je blijft van handhavers en hulpverleners af. Ouders en hun opvoeding spelen hier grote rol.

Het Openbaar Ministerie mag hierin gemaand worden deze zaken ook te prioriteren. Niets is zo frustrerend wanneer dergelijke zaken blijven hangen bij het OM en daders vrijuit gaan. Zo. Ik ben het kwijt maar zal vanuit mijn kennis en ervaring vanuit politiewerk en handhaving bij gemeente Rotterdam altijd meewerken aan “de overtreding doen ophouden”. Samen maken we er werk van!

Philip den Haan - Dussen