Rijswerk op Open Monumentendag

A.s. zaterdag 12 september wordt de jaarlijkse Open Monumentendag gehouden. Bij de Historische Vereniging Werkendam staat het ambacht van de rijswerker centraal.

Eeuwen lang werden rijswerken in Nederland uitgevoerd met menskracht, hakmes, wilgenhout, steen en riet. Met dit handwerk, het klassieke zinkwerk, werden dijken en dammen gemaakt. Polders werden drooggelegd en met omringdijken beveiligd. Elke keer als het water het kostbare land wegspoelde, waren de rijswerkers nodig om te zorgen dat het land weer beveiligd werd.

De kennis van dit ambacht werd van vader op zoon doorgegeven. De Werkendammers hadden hun leerschool in de buurt, de Biesbosch. In de winter werd het hout gehakt en in de zomer verwerkt in lange en korte wiepen, waarmee de kraagstukken en zinkstukken werden gemaakt. Het afzinken van de zinkstukken, zeker op diep water, stond onder leiding van ervaren zinkbazen.

De Werkendammers waren zo bedreven in dit ambacht, dat zij niet alleen in Nederland, maar ook in de rest van de wereld betrokken waren bij de waterwerken. Met hun kennis en ervaring leerden zij de Chinezen het klassieke zinkwerk. In andere landen bleven de Werkendammers tijdelijk om het karwei af te maken. Het is heel bijzonder dat de Werkendammers, met veelal weinig schoolse kennis, precies konden berekenen wat er nodig was voor de zinkwerken. Zij hadden kennis hadden van de wind, de natuur, de golfstromingen en van de krachten van de natuur. Dit ambacht is bijna verdwenen, toch….. zijn er nog mensen die ervaring hebben met het afzinken van zinkstukken.

In het Andries Visserhuis vertellen de rijswerkers zaterdag 12 september over hun ambacht. Nel van As toont foto’s en filmpjes over het rijswerk, zij schreef meerdere boeken over dit bijzondere Werkendamse ambacht. In de Oudheidkamer op Zevenhuizen zijn rijswerkers materialen te zien in de veldschuur.

Tijd: van 10.00-16.00 uur

Locatie: Andries Visserhuis, Slikstraat 15, Werkendam

en (op loopafstand) de Oudheidkamer op Zevenhuizen

Toegang –met een bakske- gratis!